Istorija Slovena
SLOVENI DANAS
Sloveni danas zauzimaju veći deo Evrope i znatan deo Azije. U Evropi su najbrojnija etnička skupina (oko 35%). Sloveni su u jezičkom i kulturnom pogledu najkompaktnija etnička skupina u Evropi. Razlike između pojedinih slovenskih jezika manje su nego, na primer, razlike između severnih i južnih nemačkih dijalekata. Pored jezičke bliskosti, koja je najizrazitija (uprkos velikoj otvorenosti slovenskih jezika za pozajmice iz drugih jezika), uočljiva je i srodnost duhovne i materijalne strane slovenskih kultura u mnogim aspektima: u narodnoj književnosti, u verovanjima i običajima, u nošnji, arhitekturi, muzici itd. Nasuprot pomenutom poređenju stoji činjenica da se nemačko jezičko i kulturno područje većim delom nalazi u granicama jedne države, dok su slovenski jezici i kulture u tom pogledu izrazito podeljeni. Uzroci takvom stanju su brojni i raznovrsni; jednim delom se nalaze izvan slovenskog sveta.
SLOVENSKI JEZICI
Uprkos veoma uočljivoj srodnosti slovenskih jezika i njihovoj velikoj tipološkoj sličnosti, slovenski svet je znatno izrazitije izdiferenciran brojem književnih (standardnih) jezika nego kvalitetom i rasponom slovenskih međudijalekatskih razlika, pogotovu ako se u tom pogledu napravi poređenje sa jezičkom situacijom, na primer, u Nemačkoj, Francuskoj ili Španiji, gde naspram većih regionalnih jezičkih razlika postoji samo po jedan književni jezik (u znatno užoj sferi upotrebe u Francuskoj postoji i oksitanski [ili provansalski], a u Španiji katalonski). Štaviše, tendencije ka izdvajanju novih književnih jezika u slovenskom jezičkom svetu sežu do najnovije istorije, čemu gotovo da nema paralele drugde u Evropi.Slovenski jezici obično se dele na tri grupe i mada ta podela nije bez nedostataka, za sada je bolja od drugih koje su predlagane. Istočnoslovenska grupa obuhvata ruski jezik (159 miliona govornih predstavnika), ukrajinski (42,5 miliona) i beloruski jezik (9,3 miliona). Zapadnoslovenska grupa obuhvata poljski jezik (39 miliona), češki (10 miliona), slovački (5 miliona) i lužičkosrpski jezik (oko 50 hiljada). Južnoslovenska grupa obuhvata srpski (11 miliona), bugarski (8,9 miliona), hrvatski (6 miliona), bošnjački (2 miliona), slovenački (2 miliona) i makedonski jezik (2 miliona).
Izvorni slovenski lingvonimi su, prema izloženom redosledu: russkiй яzыk, ukraїnsьka mova, belaruskaь mova, język polski,český jazyk (čeština), slovenský jazyk (slovenčina), hornjoserbčina, dolnoserbska reč (dolnoserbski jezik), srpski jezik, hrvatski jezik, bъlgarski ezik, slovenski jezik (slovenščina), makedonski jazik.
Iako su prema strukturi dosta slični, slovenski književni jezici se na više načina međusobno razlikuju:
U pogledu broja govornih predstavnika pojedinih jezika slovenski jezici obuhvataju i tako velike jezike kao što su ruski (jedini slovenski jezik koji je po razmerama u kojima funkcioniše i svetski jezik), ukrajinski ili poljski i, s druge strane, književne mikro jezike, kao što je, na primer, rusinski jezik u Srbiji, ili jezik Gradišćanskih Hrvata u Austriji, ili jezik Moliskih Slovena u oblasti Molize u srednjoj Italiji itd.
Slovenski jezici međusobno se razlikuju i u pogledu kontinuiteta književnojezičkog statusa. Najstariji slovenski književni jezik - staroslovenski jezik stvoren je još u IX veku, a najmlađi, makedonski i rusinski, stekli su status književnog (standardnog) jezika u savremenom smislu reči tek posle Drugog svetskog rata. Kontinuitet razvoja gotovo svih slovenskih književnih jezika bio je zbog nepovoljnih istorijskih okolnosti ometan ili čak u dužem periodu i prekidan, što najmanje važi za ruski književni jezik. Kontinuitet razvoja pojedinog književnog jezika po pravilu je u manje ili više tesnoj vezi sa kontinuitetom državnosti odgovarajuće slovenske zemlje.
Savremeni slovenski jezici su, po prirodi stvari, živi jezici, ali u istoriji slovenskih jezika bilo je i takvih koji više ne postoje. Pored staroslovenskog jezika, koji danas postoji kao bogoslužbeni jezik pravoslavnih slovenskih crkava (u tom slučaju se naziva crkvenoslovenski) pa se zato i ne može smatrati mrtvim jezikom u pravom smislu reči, u mrtve slovenske jezike spadaju zapadnoslovenski jezici: polapski i slovinski.
Polapskim jezikom govorilo se na širokoj teritoriji između donje i srednje Labe (Elbe) na zapadu i donje Odre na istoku. Od H veka Polapski Sloveni potpali su pod germansku vlast, u XVIII veku su izgubili nacionalni identitet, a uskoro zatim nestali su i poslednji ljudi koji su govorili polapski jezik. Zahvaljujući nekolicini naučnika i amatera koji su posvetili izvesnu pažnju polapskom jeziku pre nego što je definitivno prestao da postoji, zapisani su tekstovi na tom jeziku i sastavljen mali rečnik, što je kasnije omogućilo njegovu gramatičku rekonstrukciju.
Slovinski jezik, prema nekim mišljenjima jedan od kašupskih dijalekata (danas grupa poljskih dijalekata), kojim su govorili Pomoranski Sloveni (oko jezera Leba i Gardno u poljskom Pomorju) održao se duže - do sredine XX veka, iako su govorni predstavnici tog jezika takođe bili izloženi germanizaciji. Bolje je i potpunije opisan od polapskog jezika, a 1950. godine čak je napravljen i magnetofonski zapis govora jednog od poslednjih živih predstavnika tog jezika.
Izvorni tekst je preuzet iz knjige Uvod u slavistiku I Predraga Pipera.
ISTORIJA SLOVENA
 |
"čudeći se veličini njihovih telesa i razvijenosti udova". Simokata govori da su slovenski mladići saopštili caru da njihova zemlja ne poznaje gvožđe i da više vole pesmu i muziku od ratnih truba.
Jovan Derotić, Kulturna istorija Srba
STARI SLOVENI
Slovenski narodi su pre 3000 godina bili samo grupa malih plemena i rodova, koje danas zovemo Starim Slovenima. Pojam Stari Sloveni označava sve slovenske narode u periodu pre primanja hrišćanstva i u dobi dvoverja. Stari Sloveni su poštovali božanstva prirode i svuda oko sebe su videli delovanje bogova i drugih natprirodnih bića.
Stara slovenska vera označava narodnu religiju i mitologiju Starih Slovena čiji koreni sežu u III milenijum pre naše ere i koja je postojala sve do pokrštavanja Slovena u srednjem veku.
Stara slovenska vera označava narodnu religiju i mitologiju Starih Slovena čiji koreni sežu u III milenijum pre naše ere i koja je postojala sve do pokrštavanja Slovena u srednjem veku.
Sreten Petrović, „Srpska mitologija I knjiga:Sistem srpske mitologije“
IZVORI ZA REKONSTRUKCIJU VEROVANJA STARIH SLOVENA
 |
Osnovni izvori za rekonstrukciju verovanja Starih Slovena su, uglavnom prema slovenskom mnogoboštvu negativno nastrojene, hrišćanske hronike, zatim narodna verovanja i arheološka građa, ali je na osnovu njih nemoguće utvrditi kako funkcije nekih božanstava, tako i postojanje rodbinskih veza među njima ili slovenskog kosmogonijskog mita.
Izvori za istraživanje stare slovenske vere su uglavnom hronike koje su pisali hrišćanski misionari i sveštenici. Za jedini izvorni slovenski spis, smatra se Velesova knjiga, ali je njena autentičnost sporna. Najstariji zapis o verovanjima Slovena donosi vizantijski istoričar Prokopije iz Cezareje koji je u VI veku zabeležio da su slovenska plemena Anta i Sklavena:
„verovala da je jedan od bogova, tvorac munje, jedini gospodar sveta, kome su žrtvovali goveda i ostale životinje da obožavaju i reke i druga neka niža božanstva i svima njima prinose žrtve i po njima vračaju.“
„verovala da je jedan od bogova, tvorac munje, jedini gospodar sveta, kome su žrtvovali goveda i ostale životinje da obožavaju i reke i druga neka niža božanstva i svima njima prinose žrtve i po njima vračaju.“
Religija Baltičkih Slovena rekonstruiše se na osnovu istorijskih hronika XI i XII veka, i to: Titmara od Mersenburga (oko 1018),Adama iz Bremena „Gesta Hamburgenis Eklesie“ lat. Gesta Hammburgensis Ecclesiae (oko 1074-1076) i Helmoldove Hronike Slavorum lat. Chronika Slavarum (između 1167. i 1186. godine. Korisni podaci se mogu naći i u biografijama bamberškog biskupa Otona u kojima su opisani njegovi pohodi protiv Slovena na Baltiku, a posebno njihovi hramovi. Biografije su u XII veku napisali monasi Prifligensis lat. Prifligensis, Ebo lat. Ebbo i Herbord lat. Herbord. Od skandinavskih izvora, koriste se dela Knitlingsaga lat. Knytlingsaga (pisana između 950. i 1190. godine) i Saksa Gramatika lat. Sax Grammaticus, u kome su opisani pohodi danskog kralja Valdemara protiv Slovena.
Za staru veru Zapadnih Slovena, ne postoje valjani izvori, ali ima nekoliko starih spisa koji navode neka imena slovenskih božanstava. U „Istoriji Poljske“ Jana Dlugoša (oko 1460. godine) su uz imena slovenskih navedena i odgovarajuća božanstva iz rimske mitologije (Yesza - Jupiter, Lyada - Mars, Dzydzilelya - Venera, Nya - Pluton, Dzewana - Dijana, Marzyaba - Cerera, Pogoda - Vreme, Zywie - Život)
Za religiju Istočnih Slovena najznačajniji izvor je Povest minulih leta (Nestorova hronika), hronika nastala u prvoj polovini XII veka, u kojoj se navode imena bogova poštovanih u Kijevu. Manje su pouzdani podaci sadržani u spevu Slovo o polku Igorovu (kraj XII veka), kao i u polemičkim spisima nastalim između XI i XVII veka. Bitan izvor predstavljaju i ugovori između Vizantije i Rusije iz 945. i971. godine, sabrani u takozvanoj „Prvobitnoj hronici“.
Izvori za verovanja Južnih Slovena su veoma oskudni. Pored navedene zabeleške Prokopije iz Cezareje, mitološka imena se pojavljuju u još par spisa („Hronika Jovana Malale“, „Putovanje Ognjene Marije po Paklu“). U zapisu o pokrštavanju Srba u Neretvljanskoj oblasti871. godine vizantijski izvori su zabeležili da je njihov najveći hram bio posvećen Svetovidu.
Za staru veru Zapadnih Slovena, ne postoje valjani izvori, ali ima nekoliko starih spisa koji navode neka imena slovenskih božanstava. U „Istoriji Poljske“ Jana Dlugoša (oko 1460. godine) su uz imena slovenskih navedena i odgovarajuća božanstva iz rimske mitologije (Yesza - Jupiter, Lyada - Mars, Dzydzilelya - Venera, Nya - Pluton, Dzewana - Dijana, Marzyaba - Cerera, Pogoda - Vreme, Zywie - Život)
Za religiju Istočnih Slovena najznačajniji izvor je Povest minulih leta (Nestorova hronika), hronika nastala u prvoj polovini XII veka, u kojoj se navode imena bogova poštovanih u Kijevu. Manje su pouzdani podaci sadržani u spevu Slovo o polku Igorovu (kraj XII veka), kao i u polemičkim spisima nastalim između XI i XVII veka. Bitan izvor predstavljaju i ugovori između Vizantije i Rusije iz 945. i971. godine, sabrani u takozvanoj „Prvobitnoj hronici“.
Izvori za verovanja Južnih Slovena su veoma oskudni. Pored navedene zabeleške Prokopije iz Cezareje, mitološka imena se pojavljuju u još par spisa („Hronika Jovana Malale“, „Putovanje Ognjene Marije po Paklu“). U zapisu o pokrštavanju Srba u Neretvljanskoj oblasti871. godine vizantijski izvori su zabeležili da je njihov najveći hram bio posvećen Svetovidu.
ARHEOLOŠKA I FOLKLORNA GRAĐA
Arheološkim istraživanjima slovenskih svetilišta na Baltiku nađeni su kipovi pojedinih božanstava.
Folklorna građa je izuzetno bogata. Slovenska verovanja su se duže održala u istočnim nego u zapadnim oblastima, gde je delovanje katoličke crkve bilo veoma uspešno. U ruskim bilinama, a i u srpskim narodnim pesmama i dugim narodnim umotvorinama, sačuvane su uspomene na stare slovenske bogove i heroje. Elementi stare vere održali su se i u kultovima pojedinih hrišćanskih svetaca, na primer, sv. Đorđa, sv. Nikole, sv. Ilije, a kod Srba - i sv. Save.
Folklorna građa je izuzetno bogata. Slovenska verovanja su se duže održala u istočnim nego u zapadnim oblastima, gde je delovanje katoličke crkve bilo veoma uspešno. U ruskim bilinama, a i u srpskim narodnim pesmama i dugim narodnim umotvorinama, sačuvane su uspomene na stare slovenske bogove i heroje. Elementi stare vere održali su se i u kultovima pojedinih hrišćanskih svetaca, na primer, sv. Đorđa, sv. Nikole, sv. Ilije, a kod Srba - i sv. Save.
PROBLEM PRAPOSTOJBINE SLOVENA
Reč "prapostojbina" u slavističkoj literaturi se uobičajila za označavanje prostora koji su naseljavali Sloveni do seoba, odnosno mnogo vekova pre nego što su o njima zabeležena prva podrobnija istoriografska svedočanstva. Sasvim je jasno da taj prostor treba shvatati dinamički jer je malo verovatno da su u periodu od najmanje jednog milenijuma, ako ne i dužem, Sloveni stalno naseljavali isti prostor. Pored toga, teško je odvojiti pitanje određivanja granica te teritorije od drugih pitanja slovenske etnogeneze i glotogeneze.
U brojnim hipotezama i teorijama o prapostojbini Slovena, razlikuju se one koje su orijentisane na apsolutnulokalizaciju te teritorije (pomoću mora, reka, planina, naseljenih mesta kao glavnih orijentira) i one teorije koje su orijentisane na relativnu lokalizaciju (tj. približnu lokalizaciju Slovena u odnosu na neke druge narode, npr. Germane, Kelte), iako ni o prostoru koji su ti narodi naseljavali često nema sasvim pouzdanih i preciznih saznanja. Pored toga, u literaturi o najstarijem prostoru koji su naseljavali Sloveni često se, i neizbežno, sa manje ili više podrobnosti govori i o problemima koji su u domenu glotogeneze, odnosno lingvistike, kao i arheologije, antropologije, etnologije itd. Jer se bez rezultata do kojih se došlo u tim naukama i naučnim disciplinama ne može rešavati pitanje prapostojbine Slovena. Štaviše, u slavistici je odavno sazrelo uverenje da se to pitanje može rešavati samo svestranim pristupom koji uključuje sve bitne elemente, iako je u istoriji pitanja slovenske prapostojbine bilo i dosta pokušaja njegovog jednostranog rešavanja (npr. samo u okviru lingvistike, arheologije i sl.).
U XIX veku predloženo je više teorija o prapostojbini Slovena, koje su se često temeljile na jednostranim i nedovoljno pouzdanim izvorima, na primer samo na letopisima, hronikama i sl., tako da nemaju naučnu vrednost. U njima se Sloveni, u potpunosti ili delimično, ubrajaju u Kelte, Gote, Gete, Sarmate, Tračane, Dačane, Ilire ili neke druge narode.
Prvi naučni pokušaj utvrđivanja prapostojbine Slovena učinio je tridesetih godina prošlog veka veliki proučavalac slovenske istorije i kulture Slovak Pavel Jozef Šafarik. U knjizi Slovenske starine (1837) Šafarik je na osnovu analize istoriografskih izvora izgradio teoriju o slovenskoj prapostojbini koja je kasnije nazvana karpatskom teorijom. Prema toj teoriji, koja je posebno u XIX veku bila dosta popularna, najstarija slovenska postojbina nalazila se severno i severoistočno od Karpata, na teritoriji Galicije, Podolije i Volinije. Istini za volju, Šafarik u svom delu nije gubio iz vida ni letopisni podatak o slovenskim plemenima u Podunavlju pre njihovog odlaska na druge teritorije, ali se to u kasnijim naučnopopularnim školskim i sličnim interpretacijama tzv. karpatske teorije uglavnom izostavljalo.
Od brojnih naučnih hipoteza o prapostojbini Slovena danas su u slavistici najprisutnije tri: vislansko-odranska, srednjodnjeparska i dunavsko-panonska.
Vislansko-odranska hipoteza nastala je još krajem XVIII veka, ali je najpotpuniju naučnu argumentaciju dobila tek u radovima poljskog lingviste Tadeuša Lera-Splavinjskog (1946), a njenoj razradi doprineli su i mnogi lingvisti potonjih decenija. Prema toj hipotezi, kao što se iz samog naziva može videti, teritorija prapostojbine Slovena zahvata prostor između Odre i Visle, s tim što pojedini lingvisti koji tako gledaju na dato pitanje dopuštaju da je prapostojbina vremenom manje ili više izlazila iz tih granica. Velika vrednost vislansko-odranske hipoteze, posebno u interpretaciji samog Lera-Splavinjskog, u poređenju sa mnogim drugim gledištima o tom pitanju, jeste veoma raznovrsna argumentacija na kojoj se ona zasniva i u okviru koje se uzimaju u obzir činjenice različitih nauka. Kao interesantan lingvistički argument može se navesti podatak da između Odre i Visle ima mnogo hidronima čije se osnove sreću i u području Dnjepra, ali tamo sa deminutivnim i hipokorističnim sufiksima (npr. u današnjoj Poljskoj postoji reka Kolomnja, a u Ukrajini Kolomijka, u Poljskoj Osna, a u Belorusiji Osnica i sl.), iz čega se zaključuje da su izvedene osnove mlađeg postanka i da je teritorija na kojoj se ti vodeni tokovi nalaze naseljena kasnije.
Kao argument da su Sloveni živeli na obali mora (pretpostavlja se - Baltičkog) uzima se činjenica da u svim slovenskim jezicima postoji reč za more, približno iste glasovne strukture. Doduše, mnogi lingvisti danas osporavaju taj argument i smatraju da se reč *toge u praslovenskom odnosila na veću stajaću vodu, dakle jezera, močvare i slično.
Srednjodnjeparsku hipotezu zastupali su Lubor Niderle, Kazimjež Mošinjski, Maks Fasmer i drugi slavisti, a u drugoj polovini XX veka najviše pristalica imala je u Sovjetskom Savezu. U njihovim radovima (posebno u radovima Fedota P. Filina) ističe se da se praslovenski rečnički fond odnosi na realije svojstvene šumskom i stepsko-šumskom pojasu koji danas uglavnom odgovara južnoj Belorusiji i severnoj Ukrajini. Srpski ekvivalenti tih praslovenskih reči bile bi rečijezero, blato, dubrava, borik i dr., zatim nazivi drveća: breza, jasika, orah, lipa, vrba..., nazivi divljih životinja, ptica i rečnih riba: medved, lisica, vuk, ris, jelen..., guska, labud, vrana..., som, štuka, losos... i dr. S druge strane, na osnovu analize slovenske leksike zaključuje se da u praslovenskom jeziku nije bilo reči koje bi označavale realije vezane za more (npr. za morske ribe), niti reči koje bi upućivale na stepu, a slabo su zastupljene i reči koje bi se odnosile na planinski reljef (sa čime se neki savremeni slavisti, kao Oleg N. Trubačov, ne slažu, navodeći dosta kontraargumenata).
U novijoj slavistici oživljava interesovanje za jednu od najstarijih hipoteza o prapostojbini Slovena dunavsko-panonsku (balkansku) hipotezu, koja se početkom prošlog veka zasnivala isključivo na letopisnom podatku iz XII veka (Povest o minulim godinama) o tome da su Sloveni u davna vremena naseljavali prostor Ugarske i Bugarske pre nego što su se odatle pojedina slovenska plemena (Moravci, Česi, Beli Hrvati, Srbi, Hobutani, Lahovi, Ljutići i dr.) doselila na nove teritorije, na kojima su neka trajno ostala. Pošto taj podatak nije imao jaču potvrdu iz nekog drugog izvora, hipoteza koja se na njemu zasnivala vremenom je marginalizovana kao neargumentovana i bez. naučne verodostojnosti. Međutim, u savremenoj slavistici (npr. u radovima O. N. Trubačova, V. P. Kobičeva, L. Trbuhović i dr.) ta stara ideja počela je sve ubedljivije da se osnažuje lingvističkim, istorijskim, etnografskim i drugim argumentima. Tako se, na primer, skreće pažnja na sličnost naziva plemena Veneta sa severnog Jadrana (upor. današnji naziv za Veneciju) i jednog od slovenskih etnonima - Venedi, a posebno na činjenicu da se u pomenutom letopisu eksplicitno kaže da su se Sloveni zvali Norci (dok su živeli na Dunavu), a da više antičkih izvora pominje uz Skite i narod Neuri, dok je istorijski poznato da su u IV veku pre Hrista Kelti razorili provinciju Norik u gornjem Podunavlju (većina savremenih slavista uzima kao izvesno da je praslovenski jezik sredinom prvog milenijuma pre Hrista bio formiran). Ne zna se tačno šta je bilo sa stanovništvom Norika: da li je stradalo, ili je asimilovano, ili se raspršilo na razne strane pred keltskom najezdom, ili se odselilo u određenom pravcu. Nije pouzdano utvrđena ni etnička pripadnost stanovništva Norika; pretpostavlja se daje moglo biti severnoilirsko ili etnički mešovito. Interesantno je da se i izvestan broj hidronima sa područja gornjeg i srednjeg Podunavlja (npr. Dunav, Mura, Tisa i dr.) sreće na slovenskom severoistoku u obliku deminutivnih i hipokorističnih izvedenica, što bi svedočilo da su u eventualnim slovenskim seobama sa Dunava preko Karpata nazivi nekih reka mogli biti preneti u novu postojbinu. U oblasti etnografije zanimljivo je, na primer, to da u beloruskom folkloru ima dosta pesama o Dunavu, iako je Belorusija udaljena od Dunava. Arheolog Leposava Trbuhović dopušta mogućnost da su Panonci iz I v. n. e., koje opisuje Dion Kasije, zapravo Sloveni, a poznati ruski slavista O. N. Trubačov podupire podunavsku hipotezu o prapostojbini Slovena rezultatima novih etimoloških istraživanja. Ideja o podunavskoj prapostojbini Slovena podrazumevala bi zaključak da su slovenske seobe na jug u VI veku zapravo bile seobe u pravcu iz kojeg su Sloveni desetinu vekova ranije otišli na sever, uz mogućnost da neki nikada i nisu napustili teritoriju stare postojbine. Drugim rečima, hipoteza o podunavskoj prapostojbini Slovena ne mora biti nespojiva sa nekim drugim hipotezama ako se ima u vidu da se teritorija prapostojbine mogla u dalekoj prošlosti i znatno menjati, tj. ako se pretpostavi da su postojale dve prapostojbine Slovena. Podunavska prapostojbina je u tom slučaju mogla prethoditi nekoj kasnijoj.
Ako se o prapostojbini Slovena govori sa stanovišta vremena koje je neposredno prethodilo seobama, onda se većina savremenih slavista slaže u tome da je sredinom prvog milenijuma nove ere ona obuhvatala teritoriju približno između 50. i 55. stepena severne geografske širine, između Dnjepra na istoku i Odre na zapadu.
Vislansko-odranska hipoteza nastala je još krajem XVIII veka, ali je najpotpuniju naučnu argumentaciju dobila tek u radovima poljskog lingviste Tadeuša Lera-Splavinjskog (1946), a njenoj razradi doprineli su i mnogi lingvisti potonjih decenija. Prema toj hipotezi, kao što se iz samog naziva može videti, teritorija prapostojbine Slovena zahvata prostor između Odre i Visle, s tim što pojedini lingvisti koji tako gledaju na dato pitanje dopuštaju da je prapostojbina vremenom manje ili više izlazila iz tih granica. Velika vrednost vislansko-odranske hipoteze, posebno u interpretaciji samog Lera-Splavinjskog, u poređenju sa mnogim drugim gledištima o tom pitanju, jeste veoma raznovrsna argumentacija na kojoj se ona zasniva i u okviru koje se uzimaju u obzir činjenice različitih nauka. Kao interesantan lingvistički argument može se navesti podatak da između Odre i Visle ima mnogo hidronima čije se osnove sreću i u području Dnjepra, ali tamo sa deminutivnim i hipokorističnim sufiksima (npr. u današnjoj Poljskoj postoji reka Kolomnja, a u Ukrajini Kolomijka, u Poljskoj Osna, a u Belorusiji Osnica i sl.), iz čega se zaključuje da su izvedene osnove mlađeg postanka i da je teritorija na kojoj se ti vodeni tokovi nalaze naseljena kasnije.
Kao argument da su Sloveni živeli na obali mora (pretpostavlja se - Baltičkog) uzima se činjenica da u svim slovenskim jezicima postoji reč za more, približno iste glasovne strukture. Doduše, mnogi lingvisti danas osporavaju taj argument i smatraju da se reč *toge u praslovenskom odnosila na veću stajaću vodu, dakle jezera, močvare i slično.
Srednjodnjeparsku hipotezu zastupali su Lubor Niderle, Kazimjež Mošinjski, Maks Fasmer i drugi slavisti, a u drugoj polovini XX veka najviše pristalica imala je u Sovjetskom Savezu. U njihovim radovima (posebno u radovima Fedota P. Filina) ističe se da se praslovenski rečnički fond odnosi na realije svojstvene šumskom i stepsko-šumskom pojasu koji danas uglavnom odgovara južnoj Belorusiji i severnoj Ukrajini. Srpski ekvivalenti tih praslovenskih reči bile bi rečijezero, blato, dubrava, borik i dr., zatim nazivi drveća: breza, jasika, orah, lipa, vrba..., nazivi divljih životinja, ptica i rečnih riba: medved, lisica, vuk, ris, jelen..., guska, labud, vrana..., som, štuka, losos... i dr. S druge strane, na osnovu analize slovenske leksike zaključuje se da u praslovenskom jeziku nije bilo reči koje bi označavale realije vezane za more (npr. za morske ribe), niti reči koje bi upućivale na stepu, a slabo su zastupljene i reči koje bi se odnosile na planinski reljef (sa čime se neki savremeni slavisti, kao Oleg N. Trubačov, ne slažu, navodeći dosta kontraargumenata).
U novijoj slavistici oživljava interesovanje za jednu od najstarijih hipoteza o prapostojbini Slovena dunavsko-panonsku (balkansku) hipotezu, koja se početkom prošlog veka zasnivala isključivo na letopisnom podatku iz XII veka (Povest o minulim godinama) o tome da su Sloveni u davna vremena naseljavali prostor Ugarske i Bugarske pre nego što su se odatle pojedina slovenska plemena (Moravci, Česi, Beli Hrvati, Srbi, Hobutani, Lahovi, Ljutići i dr.) doselila na nove teritorije, na kojima su neka trajno ostala. Pošto taj podatak nije imao jaču potvrdu iz nekog drugog izvora, hipoteza koja se na njemu zasnivala vremenom je marginalizovana kao neargumentovana i bez. naučne verodostojnosti. Međutim, u savremenoj slavistici (npr. u radovima O. N. Trubačova, V. P. Kobičeva, L. Trbuhović i dr.) ta stara ideja počela je sve ubedljivije da se osnažuje lingvističkim, istorijskim, etnografskim i drugim argumentima. Tako se, na primer, skreće pažnja na sličnost naziva plemena Veneta sa severnog Jadrana (upor. današnji naziv za Veneciju) i jednog od slovenskih etnonima - Venedi, a posebno na činjenicu da se u pomenutom letopisu eksplicitno kaže da su se Sloveni zvali Norci (dok su živeli na Dunavu), a da više antičkih izvora pominje uz Skite i narod Neuri, dok je istorijski poznato da su u IV veku pre Hrista Kelti razorili provinciju Norik u gornjem Podunavlju (većina savremenih slavista uzima kao izvesno da je praslovenski jezik sredinom prvog milenijuma pre Hrista bio formiran). Ne zna se tačno šta je bilo sa stanovništvom Norika: da li je stradalo, ili je asimilovano, ili se raspršilo na razne strane pred keltskom najezdom, ili se odselilo u određenom pravcu. Nije pouzdano utvrđena ni etnička pripadnost stanovništva Norika; pretpostavlja se daje moglo biti severnoilirsko ili etnički mešovito. Interesantno je da se i izvestan broj hidronima sa područja gornjeg i srednjeg Podunavlja (npr. Dunav, Mura, Tisa i dr.) sreće na slovenskom severoistoku u obliku deminutivnih i hipokorističnih izvedenica, što bi svedočilo da su u eventualnim slovenskim seobama sa Dunava preko Karpata nazivi nekih reka mogli biti preneti u novu postojbinu. U oblasti etnografije zanimljivo je, na primer, to da u beloruskom folkloru ima dosta pesama o Dunavu, iako je Belorusija udaljena od Dunava. Arheolog Leposava Trbuhović dopušta mogućnost da su Panonci iz I v. n. e., koje opisuje Dion Kasije, zapravo Sloveni, a poznati ruski slavista O. N. Trubačov podupire podunavsku hipotezu o prapostojbini Slovena rezultatima novih etimoloških istraživanja. Ideja o podunavskoj prapostojbini Slovena podrazumevala bi zaključak da su slovenske seobe na jug u VI veku zapravo bile seobe u pravcu iz kojeg su Sloveni desetinu vekova ranije otišli na sever, uz mogućnost da neki nikada i nisu napustili teritoriju stare postojbine. Drugim rečima, hipoteza o podunavskoj prapostojbini Slovena ne mora biti nespojiva sa nekim drugim hipotezama ako se ima u vidu da se teritorija prapostojbine mogla u dalekoj prošlosti i znatno menjati, tj. ako se pretpostavi da su postojale dve prapostojbine Slovena. Podunavska prapostojbina je u tom slučaju mogla prethoditi nekoj kasnijoj.
Ako se o prapostojbini Slovena govori sa stanovišta vremena koje je neposredno prethodilo seobama, onda se većina savremenih slavista slaže u tome da je sredinom prvog milenijuma nove ere ona obuhvatala teritoriju približno između 50. i 55. stepena severne geografske širine, između Dnjepra na istoku i Odre na zapadu.
Izvorni tekst je preuzet iz knjige Uvod u slavistiku I Predraga Pipera.
PRVE SLOVENSKE DRŽAVE
SAMOVO CARSTVO
 |
Kralj Samo (? – 658) bio je trgovac, poreklom iz senonske zemlje, verovatno današnji Sens u Francuskoj. Samo je prvi poznati vladar među Slovenima i osnivač tzv. Samovog Carstva ili Samovog Kraljevstva (623 - 658.), prve poznate organizovane zajednice Slovena. U Fredegarovoj hronici se Samo pominje kao kralj, odnosno ,,rex'', ali ipak se pretpostavlja da je ova država bila zapravo plemenski savez, a ne prava država. Što se tiče Samova porekla, Fredegarova hronika - jedini zapis o Samu iz tog doba - izričito kaže: "U četrdesetoj godini vladavine Hlothara okupio čovek po imenu Samo, Franak rođenjem, iz pokrajine Senon[ag]ije, veći broj kupaca i otišao zbog trgovine u zemlju Slovena kojih su zvali Vinidi. Sloveni su već počeli da se bune protiv Avara i njihovog kralja." Avari su 560-ih godina stigli do Karpata iz Azijskih stepa, te su pokorili Slovene na tom području. Avarska je granica išla otprilike duž granice Vizantije u današnjoj Srbiji, zatim uz Balaton, istočno od Bratislave, duž južne Slovačke i Rutenije. Nakon što su Avari poraženi pred Carigradom početkom 7. veka, Sloveni severno od Dunava podigli su ustanak. Jedan od trgovaca koji su Slovenima prodavali oružje bio je Samo. Tokom ustanka protiv Avara (623.), verovatno na današnjem području Bratislava-Devin, Samo se pridružio Slovenima, koji su pod njegovim vođstvom pobedili Avare i proglasili ga svojim vladarom. Tako je nastalo Samovo kraljevstvo.
Prema arheološkim nalazima, Samovo je kraljevstvo pokrivalo današnju Moravsku, Slovačku i Donju Austriju. Naselja u kasnijim državam, Moravskoj i Njitranskoj kneževini, često su ista kao i ona iz vremena Samovog kraljevstva. Današnja Češka verovatno, a Sorbija na Labi sigurno, te država Karantanija privremeno, postale su delovi kraljevstva oko 630 godine. Sloveni pod vođstvom Sama uspeli su odbiti sve Avarske napade, a pošto su pobili neke franačke trgovce ili im oteli robu, morali su se boriti i protiv Franaka: godine 631. franački je kralj Dagobert I Merovinški (603-639., vladao 629-639.) poslao tri vojske protiv kralja Sama. Najveću među njima, koja je krenula iz Austrazije, potukli su Sloveni i Samo kod dvorca Wogastisburga braneći središte Samova kraljevstva. Samo je potom izveo nekoliko protivudara sve do franačke Tiringije i opljačkao je.Posle tog uspeha, Samu se pridružio i Sorbijski knez Dervan i delom carstva su postali i Dervanovi Lužickí Srbi, najverovajnije i Sloveni iz Češke i Sloveni iz Koruške (Karantanije). Do danas nije sigurno gde se nalazio dvorac Wogastisburg.
Nakon Samove smrti, 658. ili 659. godine, istorija njegovog kraljevstva je nepoznata. Pretpostavlja se da je kraljevstvo nestalo njegovom smrću. Arheološki nalazi pokazuju da su se Avari vratili na stare posede (barem na jug Slovačke) i pomešali sa Slovenima, dok su područja severno od Avarskog carstva ostala posve slovenska. O Slovenima i Avarima opet se nešto čuje tek krajem 8. veka, kada su Moravske i Njitrijske kneževine napadale Avare, koje su konačno pobedili Franci pod Karlom Velikim 799. ili 802/803. godine, nakon čega su Avari nestali sa svetske pozornice.
Nakon Samove smrti, 658. ili 659. godine, istorija njegovog kraljevstva je nepoznata. Pretpostavlja se da je kraljevstvo nestalo njegovom smrću. Arheološki nalazi pokazuju da su se Avari vratili na stare posede (barem na jug Slovačke) i pomešali sa Slovenima, dok su područja severno od Avarskog carstva ostala posve slovenska. O Slovenima i Avarima opet se nešto čuje tek krajem 8. veka, kada su Moravske i Njitrijske kneževine napadale Avare, koje su konačno pobedili Franci pod Karlom Velikim 799. ili 802/803. godine, nakon čega su Avari nestali sa svetske pozornice.
PRVA BUGARSKA DRŽAVA
 |
Sloveni su u 6.-7. veku prekoračili Dunav i naselili su se u bivšoj rimskoj balkanskoj provinciji Donja Moesia. Mnogi od njih bili su 510.godine oko grada Soluna a proširili su se i na Peloponez. U drugoj polovini 7. veka je ovde došlo nekoliko hiljada protobugara, poreklom iranskog naroda sa Pamira, koji se kasnije pomešao sa Slovenima. U severnoj Bugarskoj osnovan je savez od sedam slovenskih plemena, koji se kasnije spaja s protobugarima. Tako je osnovana Bugarska, kojom je vladao kan Kubrat. Protobugari su bili u manjini protiv Slovena, asimilirali su se, ali su, etnički slovenskoj državi, dali naziv i družstevo uredenje. Središtem države postala je Pliska. Prvi podaci o ovoj državi datiraju iz 681, kada je vizantijski car Konstantin IV prisiljen da sklopi sa Slovenima i Protobugarima mir, pa čak i da im plaća godišnji porez.
Kubrat (bug:Kubrat; grč. Χουβρατις; engl. Kubrat, Kurt) je bio Bugarski vladar kome je pripisana zasluga za stvaranje velike Bugarske 632. godine, kada je porazio Avare i ujedinio sva bugarska plemena i ostala plemena na toj teritoriji, danas poznatoj u istoriji kao područje stare velike Bugarske (Old Great Bulgaria).
Kubrat (bug:Kubrat; grč. Χουβρατις; engl. Kubrat, Kurt) je bio Bugarski vladar kome je pripisana zasluga za stvaranje velike Bugarske 632. godine, kada je porazio Avare i ujedinio sva bugarska plemena i ostala plemena na toj teritoriji, danas poznatoj u istoriji kao područje stare velike Bugarske (Old Great Bulgaria).
HRVATSKA
O doseljavanju Hrvata ima vrlo malo savremenih izvora. Vizantski car Konstantin VII. Porfirogenet u svom delu De administrando imperio (O upravljanju carstvom) piše da su Hrvati u 7.veku po nalogu Vizantskog cara Heraklija preseljeni u Galiciju (Bela Hrvatska) kako bi služili za zaštitu od Avara, da bi potom u drugoj seobi došli na prostore današnje Hrvatske.
 |
Prvi vladar koji je u svoj vladarski naslov stavio hrvatsko ime bio je knez Hrvata Trpimir (845-864) osnivač dinastije Trpimirovića.
Osnivač Hrvatskog kraljevstva je knez Tomislav ( 910. – 928.) iz dinastije Trpimirovića, koji je odbio napad Mađara koji su počeli prelaziti Dravu i provaljivati čak i do Jadrana. Neki istoričari smatraju da je Tomislav priključio Panonsku Hrvatsku Primorskoj i time preprečio put Mađarima ka moru. Stupio je u savez s Vizantijom u vremenu agresivnog širenja Bugarske, a neki smatraju da je od vizantijskog cara dobio na upravu Dalmaciju. Papa Ivan X. naziva u pismu iz 925. Tomisava "kraljem Hrvata".
SRBIJA
Naseljavanje Srba na Balkansko poluostrvo i njegov tok ne možemo sa sigurnošću datirati, što zbog nepostojanja preciznih izvora iz tog vremena, tako i zbog činjenice da još uvek nije razrešen problem njihove prapostojbine. Smatra se da je naseljavanje Srba otpočelo nakon propasti opsade Carigrada 626. godine i da se okončalo pre smrti vizantijskog cara Iraklija (610—640) 11.02.641. godine.
Bojka ili Bela Srbija je bila oblast u Evropi koja je prema navodima vizantijskog cara Konstantina Porfirogenita (913—959) u spisu „O upravljanju Carstvom“ (lat. De administrando imperio) bila prapostojbina Srba iz koje su oni krenuli na Balkansko poluostrvo. On u svom delu kaže: „Srbi vode poreklo od nekrštenih Srba, nazvanih i Beli, naseljenih sa one strane Turske (Mađarske), u kraju koji se kod njih naziva Bojki (Bojka), gde im je u susedstvu i Franačka, isto kao i velika Hrvatska (jug današnje Poljske i Šleska), ona nekrštena, koja se naziva i Bela. Tamo su dakle ovi Srbi od davnine nastanjeni“.
Sam termin Bojka ali i njen tačan položaj do danas nisu razrešeni i na snazi su dve pretpostavke koje je smeštaju:
Bojka ili Bela Srbija je bila oblast u Evropi koja je prema navodima vizantijskog cara Konstantina Porfirogenita (913—959) u spisu „O upravljanju Carstvom“ (lat. De administrando imperio) bila prapostojbina Srba iz koje su oni krenuli na Balkansko poluostrvo. On u svom delu kaže: „Srbi vode poreklo od nekrštenih Srba, nazvanih i Beli, naseljenih sa one strane Turske (Mađarske), u kraju koji se kod njih naziva Bojki (Bojka), gde im je u susedstvu i Franačka, isto kao i velika Hrvatska (jug današnje Poljske i Šleska), ona nekrštena, koja se naziva i Bela. Tamo su dakle ovi Srbi od davnine nastanjeni“.
Sam termin Bojka ali i njen tačan položaj do danas nisu razrešeni i na snazi su dve pretpostavke koje je smeštaju:
- zapadno od Bele Hrvatske na prostor severne Češke i Lužice
- istočno od Bele Hrvatske na prostor istočnog Zakarpatja odnosno na severozapadu današnje Ukrajine
Prema Konstantinu Porfirogenitu Srbi su naselili prostor od Cetine do Bojane dok je severnu granicu njihovih naseljavanja činila Sava odnosno Dunav. Granicu između Srba i Hrvata čine župe:
Imota, Cetina, Livno, Pliva, koje su u sastavu Hrvatske.
Imota, Cetina, Livno, Pliva, koje su u sastavu Hrvatske.
 |
Sina kneza Dervana, koji je predvodio Srbe u seobi na Balkan, nasledio je posle smrti njegov sin, tako da je vlast, tokom vekova, ostala u istoj porodici, a prvi knez čije ime je zabeleženo, bio je Višeslav, za koga se predpostavlja da je vladao oko 780. godine. Posle njega vlada njegov sin Radoslav, koga nasleđuje njegov sin Prosigoj.
Nakon dolaska na Balkan, Srbi su formirali nekoliko, međusobno povezanih, kneževina. Sredinom IX veka, formira se jako državno središte u tadašnjoj Srbiji pod knezom Vlastimirom. Vlastimir (pre 805 — oko 851) je prvi srpski knez o kome imamo više podataka u istorijskim izvorima. Vladao je najverovatnije u periodu od oko 830. do oko 851. godine i po njemu se najstarija srpska vladarska dinastija naziva Vlastimirovići. Vladao je kao de facto suveren vladar, iako je možda nominalno priznavao vrhovnu vlast Vizantijskog cara, a njemu su opet bili direktno podređeni vladari ostalih srpskih oblasti. Sredinom IX veka došao u sukob sa Bugarima predoveđenim Presijamom (836—852) koji su pokušali da potčine Srbiju, ali je Vlastimir tokom trogodišnjeg rata uspeo da odbije njihove napade i sačuva srpsku samostalnost. Do danas nisu razjašnjeni motivi bugarskog napada na Srbiju, ali se kao dve glavne hipoteze navodi:
- Vlastimirovo odbacivanje vizantijske vrhovne vlasti, što je pokrenulo Bugare da pokušaju da prošire svoju vlast sa i na Srbe
- Vlastimirovo savezništvo i pomoć Vizantiji tokom rata Vizantije i Bugarske oko 846. godine
Posle njegove smrti, vlast je prešla na trojicu njegovih sinova Mutimira, Strojimira i Gojnika.
Prvi srpski vladar, koji je primio hrišćanstvo, je bio veliki župan Mutimir 879. godine. Poslednji Vlastimirović, knez Časlav je, uz pomoć i podršku Vizantije, obnovio i ojačao srpsku državu, tako da je ona mogla da parira tadašnjem Prvom Bugarskom carstvu. Posle njegove smrti, Srbija se raspala, a kneževine koje su je činile ušle su u sastav Samuilovog carstva (Samuilovo / Makedonsko, Zapadnobugarsko ili Bugarsko/ carstvo (976-1018) je država koja je nastala iz ustanka komitopula (sinova komite/kneza Nikole) prvog, u nizu od tri, slovenska ustanka protiv Vizantije u X i XI veku. Svoj vrhunac dostigla je za vreme vladavine cara Samuila).
Novi državni centar stvoren je u prvoj polovini XI veka u Duklji (Zeti), pod knezom Stefanom Vojislavom koji je u bici kod Bara 1042. godine do nogu potukao Vizantince i izborio nezavisnost svoje države. Njegov sin Mihajlo, postao je 1077. godine prvi srpski kralj, dok je pod njegovim unukom Konstantinom Bodinom, ostvarena crkvena autokefalnost stvaranjem Barske nadbiskupije. Posle Bodinove smrti, Zetu su zahvatile unutrašnje borbe oko vlasti, a primat u borbi protiv Vizantije preuzela je Raška, na čelu sa županom Vukanom. Prvu polovinu XII veka karakterišu pokušaji raških župana da uz pomoć Mađara prošire svoju oblast i steknu nezavisnost od Vizantije. Dolaskom na vlast Stefana Nemanje nakon dinastičkih borbi u Raškoj između 1166. i 1168. godine, počinje nova epoha srpske istorije.
Prvi srpski vladar, koji je primio hrišćanstvo, je bio veliki župan Mutimir 879. godine. Poslednji Vlastimirović, knez Časlav je, uz pomoć i podršku Vizantije, obnovio i ojačao srpsku državu, tako da je ona mogla da parira tadašnjem Prvom Bugarskom carstvu. Posle njegove smrti, Srbija se raspala, a kneževine koje su je činile ušle su u sastav Samuilovog carstva (Samuilovo / Makedonsko, Zapadnobugarsko ili Bugarsko/ carstvo (976-1018) je država koja je nastala iz ustanka komitopula (sinova komite/kneza Nikole) prvog, u nizu od tri, slovenska ustanka protiv Vizantije u X i XI veku. Svoj vrhunac dostigla je za vreme vladavine cara Samuila).
Novi državni centar stvoren je u prvoj polovini XI veka u Duklji (Zeti), pod knezom Stefanom Vojislavom koji je u bici kod Bara 1042. godine do nogu potukao Vizantince i izborio nezavisnost svoje države. Njegov sin Mihajlo, postao je 1077. godine prvi srpski kralj, dok je pod njegovim unukom Konstantinom Bodinom, ostvarena crkvena autokefalnost stvaranjem Barske nadbiskupije. Posle Bodinove smrti, Zetu su zahvatile unutrašnje borbe oko vlasti, a primat u borbi protiv Vizantije preuzela je Raška, na čelu sa županom Vukanom. Prvu polovinu XII veka karakterišu pokušaji raških župana da uz pomoć Mađara prošire svoju oblast i steknu nezavisnost od Vizantije. Dolaskom na vlast Stefana Nemanje nakon dinastičkih borbi u Raškoj između 1166. i 1168. godine, počinje nova epoha srpske istorije.
KIJEVSKA RUS - KIJEVSKA RUSIJA
Kijevska RUS (RUSIJA) (Kievskaя Rusь/Kiїvsьka Rusь) je prva istočnoslovenska država formirana oko grada Kijeva od 880. do XII veka na području današnje Ukrajine, Bjelorusije i zapadne Rusije.
Prvo ime naroda Kijevske Rusi bilo je ime Rusini-Rusiči, koje su zadržali Ukrajinci sve do 20. veka.
Varjazi (Vikinzi) su se najpre naselili oko jezera Ladoge, pa su krenuli južno do Velikog Novgoroda. Kretali su se duž plovnih puteva. Bavili su se piratstvom i trgovinom. Tokom 9. veka dolazili su do Crnog mora i Kaspijskog jezera. Sloveni duž vodenih puteva počeli su da Vikinge koriste kao zaštitnike.
Kijevska RUS (RUSIJA) (Kievskaя Rusь/Kiїvsьka Rusь) je prva istočnoslovenska država formirana oko grada Kijeva od 880. do XII veka na području današnje Ukrajine, Bjelorusije i zapadne Rusije.
Prvo ime naroda Kijevske Rusi bilo je ime Rusini-Rusiči, koje su zadržali Ukrajinci sve do 20. veka.
Varjazi (Vikinzi) su se najpre naselili oko jezera Ladoge, pa su krenuli južno do Velikog Novgoroda. Kretali su se duž plovnih puteva. Bavili su se piratstvom i trgovinom. Tokom 9. veka dolazili su do Crnog mora i Kaspijskog jezera. Sloveni duž vodenih puteva počeli su da Vikinge koriste kao zaštitnike.
-public%20domain.jpg) |
Prema najranijoj hronici Kijevske Rusije, Varjag (Viking) Rjurik je prvi osnovao Veliki Novgorod 862. godine. Bio je izabran kao zajednički vladar nekoliko slovenskih i finskih plemena. Posle toga krenuo je južnije i proširio vlast do Kijeva. Hronika ga smatra pretečom dinastije Rjurikovič. Rjurik je okončao vladavinu Hazara u tom području. Kijevska Rusija nastaje u 9. veku u porečju Dnjepra i je kontrolirsala trgovačke puteve kože, voska i robova između Skandinavije i Vizantije duž reka Volge i Dnjepra.
Kijevsku Rusiju osniva veliki knez Kijeva Oleg oko 880. Tokom sledećih 35 godina Oleg i njegovi ratnici potčinjavaju razna istočno-slovenska i finska plemena. Oleg je 907. predvodio napad na Konstantinopolj, a 911. je potpisao trgovački ugovor sa Vizantijom kao ravnopravnim partnerom. Nova Kijevska Rusija je napredovala jer je kontrolisala trgovačke puteve od Baltika do Crnog mora, a posedovala je obilje koža, voska i meda za izvoz.
Do vladavine Svjatoslava I (945—972) kijevski vladari su prihvatili slovenske običaje i imena, ali još uvek je bilo mnogo Skandinavaca u njihovim družinama. Svjatoslav je porazio najjače susede Hazariju i Bugarsko carstvo, izazvavši njihov raspad.
Kijevska Rusija je bila dosta retko naseljena. Bila je po površini najveća evropska država svog vremena, a po nekima i kulturno najnaprednija. Dok su u Evropi čak i carevi bili nepismeni u Kijevu i Novgorodu deca su bila pismena. Novgorod je imao razvijen kanalizacioni sistem. Dok je u Evropi tortura i smrtna kazna bila uobičajena, po prvom ruskom zakonu „Ruskoj Pravdi“ torture i smrtne kazne nije bilo. Oko 1200. Kijev je imao 50.000 stanovnika, a Novgorod i Černigov oko 30.000. U isto vreme London je imao 12.000 stanovnika.
Kijevsku Rusiju osniva veliki knez Kijeva Oleg oko 880. Tokom sledećih 35 godina Oleg i njegovi ratnici potčinjavaju razna istočno-slovenska i finska plemena. Oleg je 907. predvodio napad na Konstantinopolj, a 911. je potpisao trgovački ugovor sa Vizantijom kao ravnopravnim partnerom. Nova Kijevska Rusija je napredovala jer je kontrolisala trgovačke puteve od Baltika do Crnog mora, a posedovala je obilje koža, voska i meda za izvoz.
Do vladavine Svjatoslava I (945—972) kijevski vladari su prihvatili slovenske običaje i imena, ali još uvek je bilo mnogo Skandinavaca u njihovim družinama. Svjatoslav je porazio najjače susede Hazariju i Bugarsko carstvo, izazvavši njihov raspad.
Kijevska Rusija je bila dosta retko naseljena. Bila je po površini najveća evropska država svog vremena, a po nekima i kulturno najnaprednija. Dok su u Evropi čak i carevi bili nepismeni u Kijevu i Novgorodu deca su bila pismena. Novgorod je imao razvijen kanalizacioni sistem. Dok je u Evropi tortura i smrtna kazna bila uobičajena, po prvom ruskom zakonu „Ruskoj Pravdi“ torture i smrtne kazne nije bilo. Oko 1200. Kijev je imao 50.000 stanovnika, a Novgorod i Černigov oko 30.000. U isto vreme London je imao 12.000 stanovnika.
VELIKOMORAVSKA KNEŽEVINA
 |
Početkom 9. veka počinje razvoj većih slovenskih država. Vladar Moravske kneževine knez Mojmir I godine 833. osvojio je Nitriansku kneževinu i tako je nastala država poznata u Vizantijskim izvorima kaoMagna Moravia ili Velika Morava. Na poziv njegovog naslednika Rastislava (846-870) vizantijski car Mihajlo III (842-867) šalje 863. godine Ćirila i Metodija da šire hrišćanstvo i pismenost među tamošnjim Slovenima. Svoj vrhunac kneževina je dostigla za vladavine Svatopluka I (871-894), a nestala je početkom X veka u naletu Mađara, posle čega su njene delove zauzele Mađarska, Češka (Bohemija), Poljska i Sveto rimsko carstvo. U svom zlatnom dobu, oko 890. godine, ova država je obuhvatala teritorije današnje Češke, Slovačke, južne Poljske, jugoistočne Nemačke, istočne Austrije, Mađarske i Vojvodine.
ČEŠKA KNEŽEVINA
 |
U vreme kada se stvorila ogromna Velikomoravska kneževina, Češka nije bila ujedinjena. Postojalo nekoliko manjih plemenskih zajednica, na čelu s plemenskim vodjima. U centru tada naseljene zemlje bilo je smešteno pleme Česi, kojima vladao rod Pšemislovića.Pšemislovići (češ. Přemyslovci, polj.Przemyślidzi, Premislovci), su češka kraljevska dinastija koja je vladala Češkom (IX vek–1306), Poljskom (1300–1306) i Austrijom (1253-1276). Ime dinastije, dolazi od legendarnog osnivača, Pšemisla iz sela Stadice, muža princeze Libuše. Njih dvoje se u Češkoj smatraju mitskim precima svih Čeha. Prvi istorijski pripadnik ove dinastije bio je vojvoda Borivoj I. On je priznao vrhovnu vlast velikomoravskog kneza Svatopluka i 874. godine ga je krstio Sveti Metodije. Godine 895. Češka je stekla nezavisnost od Velike Moravske.
U Češkoj imaju jaku tradiciju legende o stvaranju Češke. Praotac Čeh je lik iz legende, koji je doveo svoje pleme u zemlju i prema njemu je nazvana zemlja Češka. Prema legendi se posle smrti Čeha narod počeo kvariti i Češi su vlast ponudili njegovom bratu Lehu. Leh je za vladara ustanovio Kroka oko 670. godine. Njegova ćerka Libuša, supruga Pšemisla Orača, je znala proricati budućnost. Tako je prema legendi prorekla osnivanje i slavnu sudbinu grada Prag.Pšemisl Orač je prema legendama osnivač dinastije Pšemislovića. Česke legende je skupio i napisao u početku XII veka hroničar Kosmas.
U Češkoj imaju jaku tradiciju legende o stvaranju Češke. Praotac Čeh je lik iz legende, koji je doveo svoje pleme u zemlju i prema njemu je nazvana zemlja Češka. Prema legendi se posle smrti Čeha narod počeo kvariti i Češi su vlast ponudili njegovom bratu Lehu. Leh je za vladara ustanovio Kroka oko 670. godine. Njegova ćerka Libuša, supruga Pšemisla Orača, je znala proricati budućnost. Tako je prema legendi prorekla osnivanje i slavnu sudbinu grada Prag.Pšemisl Orač je prema legendama osnivač dinastije Pšemislovića. Česke legende je skupio i napisao u početku XII veka hroničar Kosmas.
POLJSKA
 |
Na manjem delu današnje Poljske žive autothoni Sloveni. To znači da područje koje se proteže prema gornjem toku reke Visla, a možda čak i dalje na zapad prema Odri, je pripadalo slovenskoj pradomovini.
Prvi pisani izvještaj o plemenima pored reka Odri i Visli beleži "Bavarski geograf", navodeći imena nekoliko plemena te ih povezuje s brojem utvrdjenja, koje se nalaze na toj teritoriju. Ima dokaza da ta utvrđenja su bila građena već u 7. veku. Izgrađene su još u vremenu plemenskih zajednica. Plemenske vodje su ih koristili za utvrdjivanje svojih pozicija. Veliki dvorci Malopolske (npr. Chodlik) služili su i kao utočište za okolno stanovništvo i stoku u slučaju opasnosti. U blizinu dvoraca su se doseljavali zanatlije, koji su doprineli razvoju trgovine. Glavni izvozni proizvod su bili robovi, čija je prodaja arapskim, židovskim, ili vikinškim kupcima omugučila bogaćenje formirajuće se aristokracije. Takodje se verojatno izvozilo krzno, ambera i srebrni nakit.
Sa početcima stvaranja države na poljskoj teritoriji se susrečemo u drugoj polovini 9.veka. U isto vreme počelo je stvaranje kneževine Vislana na jugu i Kneževine Polana na severozapadu. Ove kneževine su se nezavisno razvijale do kraja 10.veka, kada je bila kneževina Vislana-Krakow dodata Kneževini Polana. Tako je nastalo jezgro buduće Poljske države. Mješko I je bio prvi poznati vladar iz dinastije Pjastovića. Za vreme njegove vladavine Poljaci su primili hrišćanstvo, a Poljska država je priznala vlast Svetog Rimskog carstva. Mieško je osnovao i prvu poljsku biskupiju u Poznanju. Poljsku kao državu je prvi put označio car Otona III na kongresu u Gnieznu 999. godine.
Prvi pisani izvještaj o plemenima pored reka Odri i Visli beleži "Bavarski geograf", navodeći imena nekoliko plemena te ih povezuje s brojem utvrdjenja, koje se nalaze na toj teritoriju. Ima dokaza da ta utvrđenja su bila građena već u 7. veku. Izgrađene su još u vremenu plemenskih zajednica. Plemenske vodje su ih koristili za utvrdjivanje svojih pozicija. Veliki dvorci Malopolske (npr. Chodlik) služili su i kao utočište za okolno stanovništvo i stoku u slučaju opasnosti. U blizinu dvoraca su se doseljavali zanatlije, koji su doprineli razvoju trgovine. Glavni izvozni proizvod su bili robovi, čija je prodaja arapskim, židovskim, ili vikinškim kupcima omugučila bogaćenje formirajuće se aristokracije. Takodje se verojatno izvozilo krzno, ambera i srebrni nakit.
Sa početcima stvaranja države na poljskoj teritoriji se susrečemo u drugoj polovini 9.veka. U isto vreme počelo je stvaranje kneževine Vislana na jugu i Kneževine Polana na severozapadu. Ove kneževine su se nezavisno razvijale do kraja 10.veka, kada je bila kneževina Vislana-Krakow dodata Kneževini Polana. Tako je nastalo jezgro buduće Poljske države. Mješko I je bio prvi poznati vladar iz dinastije Pjastovića. Za vreme njegove vladavine Poljaci su primili hrišćanstvo, a Poljska država je priznala vlast Svetog Rimskog carstva. Mieško je osnovao i prvu poljsku biskupiju u Poznanju. Poljsku kao državu je prvi put označio car Otona III na kongresu u Gnieznu 999. godine.
POLABSKI SLOVENI
Polabski Sloveni su se asimilirali u nemačkom okruženju. Veliko slovensko nalazište je bilo pronadeno u okolini današnjeg Berlina. Do danas su se održali samo Lužički Srbi u istočnom delu Nemačke.
LUŽIČKI SRBI
Lužički Srbi (gornjolužičkosrpski: Serbja, donjolužičkosrpski: Serby), poznati i kao Severni Srbi ili Lužičani, su stari zapadnoslovenski narod, koji živi u istočnom delu Nemačke, u nemačkim pokrajinama Saksonija i Brandenburg, u kraju koji je poznat kao Lužica. Govore dva slična jezika: gornjolužičkosrpski (pod uticajem češkog jezika) i donjolužičkosrpski (pod uticajem poljskog jezika). Oba jezika spadaju u slovensku grupu indoevropske porodice jezika. Lužičkih Srba ukupno ima oko 60.000, a po veroispovesti su većinom protestanti, a manjim delom katolici.
 |
Lužički Srbi naseljavaju područje jugoistočno od Berlina prema poljskoj i češkoj granici, sve do Drezdena. Područje naseljeno Lužičkim Srbima se deli na dve geografske oblasti, koje su u svom istorijskom životu bile najvećim delom razdvojene, a samim tim su živele i razvijale se pod različitim političkim i društvenim uslovima. To su Gornja Lužica i Donja Lužica, od kojih je prva bila u sastavu Saksonije i u nešto boljim društveno-političkim uslovima nego Donja Lužica, koja se nalazila u sastavu Pruske.
Kulturno središte Gornje Lužice je Budišin (nem. Bautzen - Baucen), a Donje Lužice Kočebuz (nem. Cottbus - Kotpus). U administrativnom smislu, Gornja Lužica je danas deo nemačke pokrajine Saksonije, dok je Donja Lužica deo pokrajine Brandenburg.
Sa njihovih prvobitnih naseobina Lužički Srbi su nasilno saterani u prostor između Labe i kapija Berlina, između Budišina i Kočebuza, nekad močvarno i pusto zemljište, koje su oni većim delom pretvorili u urban kraj.
Kulturno središte Gornje Lužice je Budišin (nem. Bautzen - Baucen), a Donje Lužice Kočebuz (nem. Cottbus - Kotpus). U administrativnom smislu, Gornja Lužica je danas deo nemačke pokrajine Saksonije, dok je Donja Lužica deo pokrajine Brandenburg.
Sa njihovih prvobitnih naseobina Lužički Srbi su nasilno saterani u prostor između Labe i kapija Berlina, između Budišina i Kočebuza, nekad močvarno i pusto zemljište, koje su oni većim delom pretvorili u urban kraj.
Lužičkosrpsko stanovništvo je izmešano sa nemačkim življem. Bez obzira na viševekovnu germanizaciju Lužički Srbi su u duhovnoj i materijalnoj kulturi sačuvali brojne slovenske elemente. Zanimljive su trodelne kuće, ušorena i raštrkana sela, ženska narodna nošnja, što se sve bitno razlikuje od susednog i sa njima pomešanog nemačkog stanovništva. Razlikuje se u po nečemu od nemačkog i svadbeni ceremonijal. Narodno usmeno stvaralaštvo bogato je izrekama, poslovicama, pesmama i pričama. Očuvani su i stari muzički instrumenti
Lužički Srbi su sve što je ostalo kroz vekove od brojnih polapskih slovenskih plemena koja su se tokom seobe naroda od 2. do 4. veka naselila na granici Rimskog carstva kao miran zemljoradnički i stočarski narod. Najznačajnija polapska slovenska plemena bila su: Polapski Srbi (čiji su deo bili Lužički Srbi), Ljutići (Veleti) i Obodriti (Bodrići). U okviru ove tri velike grupacije nalazila su se manja plemena, kao što su: Milčani, Glomačani, Studorani, Nišani, Prekopjenci, Dolenčani, Rujanci, Drevljani, Glinjani i druga.
Oko 500. godine srpska plemena su predstavljala samostalnu političko-vojnu celinu, sa svojim županima i vojvodama, koji bi se pred opasnostima i ratovima na kraće vreme ujedinjavali, a posle opet ostajali razdvojeni sve do pojave Germana i njihovih osvajačkih pohoda.
U VII veku župan Dervan, dux ex gente Surbiorum, prišao je Samovoj državi. Smatra se da je jedan od sinova župana Dervana poveo deo Srba na Balkan 626. godine.
U VIII i IX veku došlo je do spajanja nekih lužičkosrpskih plemena u cilju odbrane, ali posle završetka borbi ili pogibije župana (nekima se znaju i imena, kao Miloduh, Dragovit) ona bi se ponovo razdvojila i tako razjedinjena, ne stigavši ni da formiraju svoju državu, postajali su plen franačkim i germanskim feudalcima u njihovom napredovanju na istok.
Pa ipak, ovaj miran narod srčano je i uporno branio svoju zemlju i slobodu i zadavao velike brige osvajačima. Tako neki istoričari tumače da je pleme Ljutići svoje ime dobilo zato što su pripadnici ovog plemena bili ljuti borci i zadavali neprijatelju strah. Tako su na primer osvajači predviđali da će borba oko srpske tvrđave Gane biti laka i završiti se za dva dana, a ona je trajala čitavih dvadeset dana. Na njenom mestu osvajači su podigli grad Majsen, koji im je poslužio kao baza za nove napade i put za dalju nemačku ekspanziju.
Karlo Veliki je 805. godine, da bi što efikasnije onemogućio odbranu Srba, ustanovio Limes sorabicus, pojas u kome se oružje nije smelo prodavati Srbima. Ovaj limes nije predstavljao etničku granicu. Osvajači su svojim vojnicima dozvoljavali da, kao nagradu, posle vojnih pobeda, mogu pljačkati, paliti i ubijati sve odrasle, a ostale odvoditi u ropstvo, a često ih i prodavati kao roblje. Tako su se završavali svi porazi Srba u bitkama za slobodu, njihovi ustanci i bune, kojih je, bilo ko, da je njima vladao, kroz vekove, bivalo mnogo. Naročitom okrutnošću istakao se grof Gero, koji je na svirep i ponižavajući način posekao svih sedamdeset zarobljenih lokalnih župana.
Da Lužički Srbi nisu bili baš lak plen svedoči i naredba Karla Velikog iz 807. godine, u kojoj se kaže: "ako nas napadnu Česi, treba u borbu da stupi trećina vojske, a ako napadnu Srbi, onda sva vojska". Čitava dva veka trajala je nemačka feudalna ekspanzija, ali razjedinjena plemena padala su u ropstvo posle teških i krvavih borbi.
Istorija Lužičkih Srba je tragična i komplikovana, tako da se može postaviti i pitanje kako su opstali, kako su se uopšte održali. Oni su veoma često menjali gospodare, koji su ih ponekad poklanjali za ratno savezništvo, razmenjivali, prodavali, davali u miraz kćerima, a narod je bivao desetkovan i trpeo. Posle povlačenja vojske ostajala su popaljena i opljačkana naselja, preostalo stanovništvo umiralo je od gladi i kuge, tako da se dešavalo da nije ostajalo ni žive duše u nizu sela. Od 12. veka osvajači su počeli bezobzirnu kolonizaciju, dajući pri tom kolonistima veća prava i povlastice. U početku su se doseljenici kao manjina slovenizovali, ali kako je vlast to sistematski činila, a činila je to i crkva, stvarana je nejednakost i mržnja među njima. Do 16. veka Srbi su imali neka svoja prava: svoje župane, neku vrstu sudija, svoje zastupnike pri zemaljskom sudu.
Kao i ostali Sloveni, i Lužički Srbi su u početku bili mnogobošci i imali su svoje glavne bogove kao Svaroga, Živu, Peruna, kao i druge manje značajne. Za vreme zajednice sa Velikomoravskom kneževinom među njima su širili hrišćanstvo učenici Ćirila i Metodija, ali je uticaj nemačkih misionara bio jači, često bezobziran i grub, jer su Srbi svoju veru i svoje bogove branili isto tako uporno kao i svoju zemlju. Verski misionari morali su u početku propovedati na srpskom, pošto narod nije znao tuđ jezik, pa je stoga car Oton I u Magdeburgu osnovao školu za buduće misionare gde se morao učiti i srpski jezik. Zbog velikog otpora biskupi su nagovarali Nemce da se naseljavaju među ove pagane jer je, govorili su, njihova zemlja bogata. Osnovani su mnogi manastiri, koji su često bili i rasadnici germanizacije.
izvor Wikipedija
U VII veku župan Dervan, dux ex gente Surbiorum, prišao je Samovoj državi. Smatra se da je jedan od sinova župana Dervana poveo deo Srba na Balkan 626. godine.
U VIII i IX veku došlo je do spajanja nekih lužičkosrpskih plemena u cilju odbrane, ali posle završetka borbi ili pogibije župana (nekima se znaju i imena, kao Miloduh, Dragovit) ona bi se ponovo razdvojila i tako razjedinjena, ne stigavši ni da formiraju svoju državu, postajali su plen franačkim i germanskim feudalcima u njihovom napredovanju na istok.
Pa ipak, ovaj miran narod srčano je i uporno branio svoju zemlju i slobodu i zadavao velike brige osvajačima. Tako neki istoričari tumače da je pleme Ljutići svoje ime dobilo zato što su pripadnici ovog plemena bili ljuti borci i zadavali neprijatelju strah. Tako su na primer osvajači predviđali da će borba oko srpske tvrđave Gane biti laka i završiti se za dva dana, a ona je trajala čitavih dvadeset dana. Na njenom mestu osvajači su podigli grad Majsen, koji im je poslužio kao baza za nove napade i put za dalju nemačku ekspanziju.
Karlo Veliki je 805. godine, da bi što efikasnije onemogućio odbranu Srba, ustanovio Limes sorabicus, pojas u kome se oružje nije smelo prodavati Srbima. Ovaj limes nije predstavljao etničku granicu. Osvajači su svojim vojnicima dozvoljavali da, kao nagradu, posle vojnih pobeda, mogu pljačkati, paliti i ubijati sve odrasle, a ostale odvoditi u ropstvo, a često ih i prodavati kao roblje. Tako su se završavali svi porazi Srba u bitkama za slobodu, njihovi ustanci i bune, kojih je, bilo ko, da je njima vladao, kroz vekove, bivalo mnogo. Naročitom okrutnošću istakao se grof Gero, koji je na svirep i ponižavajući način posekao svih sedamdeset zarobljenih lokalnih župana.
Da Lužički Srbi nisu bili baš lak plen svedoči i naredba Karla Velikog iz 807. godine, u kojoj se kaže: "ako nas napadnu Česi, treba u borbu da stupi trećina vojske, a ako napadnu Srbi, onda sva vojska". Čitava dva veka trajala je nemačka feudalna ekspanzija, ali razjedinjena plemena padala su u ropstvo posle teških i krvavih borbi.
Istorija Lužičkih Srba je tragična i komplikovana, tako da se može postaviti i pitanje kako su opstali, kako su se uopšte održali. Oni su veoma često menjali gospodare, koji su ih ponekad poklanjali za ratno savezništvo, razmenjivali, prodavali, davali u miraz kćerima, a narod je bivao desetkovan i trpeo. Posle povlačenja vojske ostajala su popaljena i opljačkana naselja, preostalo stanovništvo umiralo je od gladi i kuge, tako da se dešavalo da nije ostajalo ni žive duše u nizu sela. Od 12. veka osvajači su počeli bezobzirnu kolonizaciju, dajući pri tom kolonistima veća prava i povlastice. U početku su se doseljenici kao manjina slovenizovali, ali kako je vlast to sistematski činila, a činila je to i crkva, stvarana je nejednakost i mržnja među njima. Do 16. veka Srbi su imali neka svoja prava: svoje župane, neku vrstu sudija, svoje zastupnike pri zemaljskom sudu.
Kao i ostali Sloveni, i Lužički Srbi su u početku bili mnogobošci i imali su svoje glavne bogove kao Svaroga, Živu, Peruna, kao i druge manje značajne. Za vreme zajednice sa Velikomoravskom kneževinom među njima su širili hrišćanstvo učenici Ćirila i Metodija, ali je uticaj nemačkih misionara bio jači, često bezobziran i grub, jer su Srbi svoju veru i svoje bogove branili isto tako uporno kao i svoju zemlju. Verski misionari morali su u početku propovedati na srpskom, pošto narod nije znao tuđ jezik, pa je stoga car Oton I u Magdeburgu osnovao školu za buduće misionare gde se morao učiti i srpski jezik. Zbog velikog otpora biskupi su nagovarali Nemce da se naseljavaju među ove pagane jer je, govorili su, njihova zemlja bogata. Osnovani su mnogi manastiri, koji su često bili i rasadnici germanizacije.
izvor Wikipedija
RUSINI
 |
Rusini (Rusnaci, Karpato-Rusin, ili Ruthen) su najzapadniji ogranak istočnih Slovena, koji pretežno živi u zapadnoj Ukrajini, u pokrajini Transkarpatija, Slovačkoj, Rumuniji, Srbiji, Hrvatskoj i Madjarskoj. Nikad nisu imali svoju nacionalnu državu. Iz postojbine Zakarpatja i Karpata migracije Rusina u Potkarpatje počele su u 14. veku. U 17. veku migrirali su u mađarska sela u ravnici, gdje je opao broj stanovnika. Uglavnom siromašni, da bi preživjeli, selili su se u gradove i susedne države. Rusine neki smatraju posebnim narodom, dok ih drugi smatraju delom ukrajinskog naroda. Rusini nisu zakonski priznata nacionalna manjina u svim državama u kojima žive. Zato nije moguće znati njihov tačan broj. Pretpostavlja se da ih u svetu ima oko 1,5 milijon. Ukrajina priznala postojanje Rusina tek od 7.marta 2007. god. S obzirom da nemaju svoju državu, Rusini su više od drugih naroda bili izloženi procesu asimilacije. Ime Rusin obeležava poseban osećaj istorijskog nikad potvrđenog identiteta. To je skupina ljudi koje povezuje zajednički jezik, osjećaj zajedničke pripadnosti, kultura i dr.
SLOVENCI
 |
Slovenci su južnoslovenski narod, koji pretežno živi u Sloveniji, gde čini oko 92% stanovništva. Vekovima su se nalazili pod tuđinskom vlašću, ali su uprkos tome uspeli da očuvaju svoj jezik i nacionalnu svest.
Naseljavanje Slovena u današnjem slovenačkom etničkom prostoru je naseljavano u dva talasa. Prvi talas koji je došao sa severa, datiran je oko 550. godine. Ti Sloveni su pripadali zapadoslovanskoj jezičkoj grupi, a došli su iz područja Moravske (danas pokrajina Češke). Drugi, značajniji talas naseljavanja je došao iz jugoistoka, je datiran oko 568. godine, kada su se s današnjeg slovenačkog tpodručja povukli Langobardi. U prazan prostor, u kojem su još ostali da žive ostaci romaniziranih starosedeoca, počeli su se naseljavati Sloveni, koji su napali područje uz pomoć Avara. Posle slabljenje autoriteta Avara nad Slovenima, u istočnim Alpama i Panoniji se na području južne Koruške u ranom 7. veku počela razvijati relativno nezavisna zemlja Slovena (marca Vinedorum) sa knezom na čelu. Između 623 i 658. godine alpski Slaveni su bili ujedinjeni pod kraljem Samom u Samovom plemenskom savezu. Ovaj savez se razpao posle Samove smrti, pa samostalnost je zadržao na području današnje austrijske Koroške plemenski savez pod nazivom Karantanija.
Slovenci su potomci starih Karantanaca, delova Sklava koji se pod pritiskom Avara doseljavaju do kraja 6. veka iz pradomovine iza Karpata, na područje gornjeg Podravlja i Posavlja, Posočju te u Donjoj Panoniji do Balatona. Oformirali su kneževinu Karantanija. U 8.veku bore se protiv Avara i Franaka, 745.godine prave savez sa Bavarskom, ali ipak padaju pod franačku vlast.Tada u 8. veku su polako počeli primati hrišćanstvo. Zadnja kneževina u tom dobu ostala je Kocljeva kneževina u Panoniji, koja je izgubila svoju nezavisnost u 874 godini. Nakon poraza Ugara (Mađari) u Augsburgu 955. godini eliminiše car Svetog Rimskog Carstva, Oton II. Karantaniju iz Bavarske i 976. godine se osniva Vojvodstvo Koruška. Velik deo istorije Slovenci su proveli pod vladavinom Habsburške monarhije, odnosno Austro-Ugarske.
Slovenci su potomci starih Karantanaca, delova Sklava koji se pod pritiskom Avara doseljavaju do kraja 6. veka iz pradomovine iza Karpata, na područje gornjeg Podravlja i Posavlja, Posočju te u Donjoj Panoniji do Balatona. Oformirali su kneževinu Karantanija. U 8.veku bore se protiv Avara i Franaka, 745.godine prave savez sa Bavarskom, ali ipak padaju pod franačku vlast.Tada u 8. veku su polako počeli primati hrišćanstvo. Zadnja kneževina u tom dobu ostala je Kocljeva kneževina u Panoniji, koja je izgubila svoju nezavisnost u 874 godini. Nakon poraza Ugara (Mađari) u Augsburgu 955. godini eliminiše car Svetog Rimskog Carstva, Oton II. Karantaniju iz Bavarske i 976. godine se osniva Vojvodstvo Koruška. Velik deo istorije Slovenci su proveli pod vladavinom Habsburške monarhije, odnosno Austro-Ugarske.
No comments:
Post a Comment